نقش سد گتوند در بحران خوزستان
تاریخ انتشار: ۴ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۶۲۸۵۳۰
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، گتوند یکی از بزرگ‌ترین سدهای کشور است که سال90 روی رودخانه کارون ساخته شد. روند ساخت آن البته از سال76 آغاز شده بود اما بخش اصلی ساخت آن در دولت دوم احمدی‌نژاد به پایان رسید. این سد در فاصله ۳۸۰کیلومتری از ریزشگاه رودخانه کارون قرار دارد و آخرین سد قابل‌احداث روی رودخانه کارون بوده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
از سال83 مشخص شده بود که آب این سد پس از احداث در معرض خطر شور شدن قرار خواهد گرفت. چالش‌های این سد از ابتدا تا حدی زیاد بود که نه‌تنها برخی ساخت سد گتوند را از اول اشتباه دانستند، بلکه عده‌ای از منتقدان حتی خواستار حذف طرح ساخت آن شده بودند. وجود گنبد نمکی و سازند گچساران در منطقه آبگیری این سد به راحتی می‌توانست موجب شورشدن آب کارون شود. با وجود این سد به بهره‌برداری رسید اما این به معنی پایان خطرات احتمالی نبود.
سد گتوند مجوز محیط‌زیستی نداشتدیروز رییس سابق سازمان محیط‌زیست در این‌باره گفت: هیچ‌گاه سازمان حفاظت محیط‌زیست مجوز ساخت سد را صادر نکرد. معصومه ابتکار در کانال تلگرامی نوشت: عملیات اجرایی سد گتوند در سال۷۶ که دولت تازه شروع به‌کار کرد، آغاز شده بود. موضوع مطالعات ارزیابی در آن سال‌ها خیلی جدید بود. یک مطالعه ارزیابی زیست‌محیطی بسیار کلی برای گتوند انجام شده بود که اشاره مختصری به کوه‌های نمکی داشت. فرایندهای ارزیابی زیست‌محیطی و شرح خدمات گزارش‌ها بعدا کاملا بازنگری شد. سازمان محیط‌زیست در سال۷۶ با بحران‌های متعددی در موجودیت خود مواجه و این طرح یکی از صدها طرحی بود که عملیات اجرایی آن آغاز شده بود. در واقع در سال۷۶ مطالعات چنین چشم‌اندازی را نشان نمی‌داد. بعدها نیز با آن شرایط مخالفت شد، ولی به‌رغم مخالفت‌ها آبگیری این سد در دولت دهم در حالی صورت گرفت که هیچ‌گاه سازمان حفاظت محیط‌زیست مجوز ساخت سد را صادر نکرد.
بلایی که نمک سر گتوند آوردنتایج پژوهش علمی دانشگاه‌های کشور در بررسی خشکسالی (تغییر اقلیم) و سدسازی (فعالیت‌های انسانی) بر منابع آب کارون نشان داده که تغییرات اقلیمی بر تغییرات کیفیت منابع آب سطحی اثرگذار نبوده است. براساس یافته‌های این پژوهش، بررسی دوره‌های ترسالی و خشکسالی در سال‌های۱۳۸۳تا۱۳۹۶ نشان می‌دهد که کیفیت آب‌های سطحی، متاثر از دوره‌های خشکسالی نیست و با تأخیر یکساله خود را نشان می‌دهد.
با نمونه‌برداری آب 3نقطه از سد تنظیمی گتوند علیا مشخص شد که کاهش کیفیت آب در طول رودخانه محسوس نیست. ولی بررسی سختی آب نشان می‌دهد که بخش اعظم سختی آب مرتبط با آزادسازی یون منیزیم از سازند گچساران است. همچنین بررسی‌ها نشان داد که شرایط برای آبزیان به میزان 8برابر سخت‌تر شده است. در این مطالعه عنوان شد که روند کاهش کیفیت منابع آب‌های سطحی از سال۱۳۹۰تا۱۳۹۴ را می‌توان به آبگیری سد گتوند در سال۱۳۹۰ نسبت داد. مخزن سد گتوند با طولی بیش از ۹۰کیلومتر توسط سازندهای گچساران، میشان، آغاجری، لهبری و بختیاری احاطه شده است. حضور سازند گچساران در مخزن سد، از منظر زیست‌محیطی قابل‌بحث است. این سازند شامل لایه‌هایی از «مارن انیدریت» و نمک است.
وجود معدن نمک در فاصله 5کیلومتری سد، سبب شده که به هنگام آبگیری و تشکیل دریاچه پشت سد، این معدن نمک به کلی به زیر آب دریاچه فرو رود و شوری آب رودخانه کارون را به بالاترین حد ممکن برساند. شوری آب دریاچه پشت سد و سرایت این شوری به کارون در پایین‌دست، سبب کاهش کیفیت این رود برای کشاورزی شده است.
افزایش چشمگیر شوری کارونطرحهای علاج‌بخشی گتوند که آخرین آن در سال95 تهیه شد، نشان داد که سد گتوند سالانه ۳۰درصد بر شوری آب کارون می‌افزاید. البته هیچ‌گاه به این طرح‌ها توجه نشد و امروز در جایی هستیم که این سد بلایی بر جان خوزستان شده است. محمد درویش، فعال محیط‌زیستی درباره گتوند می‌گوید: برخی از دوستان در وزارت نیرو می‌گویند که اگر در آن منطقه سد احداث نمی‌شد، سیل موجب تخریب آن منطقه می‌شد.
آنها فراموش کرده‌اند که ما در خوزستان سازه‌هایی به قدمت بیش از 3هزار سال داریم. سازه‌های آبی شوشتر بر اثر هیچ سیلابی تخریب نشده است؛ چراکه آن زمان پدران ما می‌دانستند که در چه محله‌هایی باید آن سازه‌ها را بسازند اما ما سد ساختیم که جلوی سیل را بگیریم اما فراموش کرده‌ایم که جلگه حاصلخیز خوزستان بر اثر همین سیلاب‌ها به‌وجود آمده است. این سیلاب‌ها در واقع مواد غذایی زیادی را وارد دشت خوزستان می‌کرد و از آنجا به خلیج‌فارس وارد می‌شد.
این اتفاق به تنوع زیستی خلیج‌فارس و بهبود خاک منطقه کمک می‌کرد. با احداث سد گتوند، دشت خوزستان با معضل شوری مواجه شده است. نیمی از نخلستان‌ها خشک شده و کیفیت آبزیان به‌شدت کاهش پیدا کرده و با یک بحران جدی در کشاورزی مواجه شده‌ایم. بسیاری از زمین‌های کشاورزی از حیز‌انتفاع خارج شده‌اند و هزاران میلیارد تومان پول به‌هدر رفته است.
پربیننده ترین روحانی: نمی توانیم آب سد را برای خوزستان رها کنیم جدول جدید خاموشی های احتمالی تهران منتشر شد حل و فصل مشکلات خوزستان طبق دستور رهبر معظم انقلاب باید ادامه یابد / نمی توانیم آب سد را برای خوزستان رها کنیم هیچ مسئولی نمی تواند نسبت به مسائل خوزستان بی تفاوت باشد / نخبگان و سران عشایر برای مدیریت صحیح منابع آب کمک کنند ۹۰هزار هکتار از زمین های خوزستان زیر کشت برنج / سد کرخه بیش از ۲میلیارد مترمکعب آب داردمنبع: اقتصاد آنلاین
کلیدواژه: سد گتوند رودخانه کارون نشان می دهد محیط زیست سد گتوند منابع آب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۶۲۸۵۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
میدان‌داری شرکت‌های ایرانی در میدان‌های نفت و گاز غرب کارون
مدیرعامل شرکت نفت و گاز اروندان با بیان اینکه در دولت گذشته بیشتر فعالیت‌های توسعه‌ای به‌دست شرکت‌های خارجی انجام و نیمه‌کاره رها می‌شد، گفت: در دولت سیزدهم توسعه همه میدان‌های مشترک غرب کارون از سوی شرکت‌های داخلی در حال انجام بوده و این یک افتخار است.
به گزارش شانا به نقل از شرکت نفت و گاز اروندان، عبدالله عذاری‌اهوازی گفت: این شرکت در موضوع نفت و گاز ماهیت تولیدی و توسعه‌ای دارد که حدود جغرافیایی آن شامل شهرستان‌های بستان، هویزه، سوسنگرد، دارخوین، خرمشهر، مینو شهر و اروندکنار می‌شود. درحقیقت این شرکت نفتی محدوده کل غرب کارون را احاطه کرده است.
وی با اشاره به اینکه از لحاظ میدان‌های نفتی، ۸۶درصد میدان‌های مشترک نفتی کشور در غرب کارون قرار دارد، بیان کرد: بزرگ‌ترین میدان مشترک ایران، میدان آزادگان است و میدان‌های مشترک یاران، یادآوران و سهراب که به توسعه رسیده‌اند در این منطقه قرار دارند.
مدیرعامل شرکت نفت و گاز اروندان با اشاره به اینکه میدان‌های سپهر، جفیر و دارخوین به بهره‌بردای رسیده‌اند و در حال توسعه فازهای بعدی هستند، افزود: در کنار این میدان‌های توسعه‌یافته، میدان‌های سوسنگرد، بندکرخه، خرمشهر، مینو و اروند جزو میدان‌هایی هستند که شرکت ملی نفت برای توسعه و بهره‌برداری آنها برنامه‌ریزی کرده است.
عذاری‌اهوازی با یادآوری اقدام‌های مهم دولت سیزدهم در توسعه میدان‌های نفتی گفت: حرکت‌های مهمی در این دولت انجام شده است. یکی از راهبردهای مهم در دولت سیزدهم اعتماد و اطمینان به نیروهای بومی و ایرانی بود و با اتکا به نیروهای بومی، توسعه میدان‌ها را به شرکت‌های ایرانی واگذار کرده است.
وی گفت: میدان‌های سپهر و جفیر با اعتماد به جوانان ایرانی سال پیش توسعه یافت و با استخراج روزانه ۴۰ هزار بشکه به بهره‌برداری رسید.
مدیرعامل شرکت نفت و گاز اروندان با بیان اینکه افزون بر توسعه میدان‌ها، تولید و نگهداشت نیز وظیفه شرکت نفت و گاز اروندان است، بیان کرد: ما در درجه اول باید بتوانیم مقدار نفتی را که تولید کرده‌ایم نگهداری کنیم.
عذاری‌اهوازی با اشاره به اینکه هم‌اکنون در حال برنامه‌ریزی برای توسعه چاه‌های جدید هستیم، افزود: برای توسعه میدان دارخوین برنامه بسیار وسیعی داریم، چاه‌های تازه‌حفر و قراردادهای توسعه این میدان تدوین شده است.
وی با بیان اینکه هم‌اکنون ظرفیت تولید در غرب کارون روزانه ۴۵۰ هزار بشکه نفت است، گفت: در دولت پیش ظرفیت تولید این شرکت روزانه ۸۴ هزار بشکه نفت بود که اکنون با اقدام‌های شرکت ملی نفت در دولت سیزدهم، تولید در نفت و گاز اروندان ۳۰درصد افزایش داشته است.
برنامه‌ریزی برای حفاری ۴۰ حلقه چاه در سال جاری
مدیرعامل شرکت نفت و گاز اروندان ادامه داد: در دولت سیزدهم تعداد ۶۰ حلقه چاه را حفاری و برای امسال حفاری ۴۰ چاه دیگر را برنامه‌ریزی کرده‌ایم که به بهره‌برداری برسانیم. با حفاری این ۶۰ حلقه چاه در میدان آزادگان، هم‌اکنون ظرفیت تولید نفت حدود ۲۰۰ هزار بشکه است.
عذاری‌اهوازی با اشاره به توجه و برنامه‌ریزی کاربردی دولت سیزدهم در توسعه میدان‌ها گفت: شرکت نفت و گاز اروندان همه برنامه‌های شرکت ملی نفت برای تولید را در سال ۱۴۰۲ به سرانجام رسانده و یکی از شرکت‌های موفق در این زمینه بوده است. این موفقیت‌ها ثمره تلاش و جهاد بی‌وقفه همه کارکنان به شمار می‌رود.
وی با اشاره به جمع‌آوری گازهای همراه نفت افزود: سیاست ما در توسعه میدان‌ها، توسعه منطقه و حفظ محیط‌زیست به‌عنوان سرمایه‌ای عمومی و ماندگار است و به این منظور کارخانه گاز و گاز مایع ۳۲۰۰ با سرمایه‌گذاری هلدینگ خلیج فارس پارسال راه‌اندازی شد.
مدیرعامل شرکت نفت و گاز اروندان ادامه داد: فعالیت مرحله نخست این کارخانه با ظرفیت ۲۵۰ میلیون فوت‌مکعب گاز آغاز کرده است و هم‌اکنون حدود ۱۱۰ میلیون فوت‌مکعب گازهای همراه میدان‌های آزادگان شمالی و یادآوران، برای فرآورش و استفاده به‌عنوان گاز شهری و فرآورده‌های پتروشیمی‌ها و خوراک آنها به این کارخانه ارسال می‌شود.
ارسال ۳۲ میلیون فوت‌مکعب گاز به کارخانه گاز و گاز مایع ۳۲۰۰
عذاری‌اهوازی با بیان اینکه با جمع‌آوری گازهای همراه، گاز متان تولید می‌شود که برای مصرف گاز خانگی است و برای جبران ناترازی گاز کشور به خط سراسری ششم ارسال می‌شود، گفت: در میدان آزادگان شمالی در گذشته روزانه حدود ۲۸ میلیون فوت‌مکعب گاز ارسال می‌شد. اما در حال حاضر، از طریق تعمیر، اصلاح و راه‌اندازی یک کمپرسور با استفاده از نیروهای توانمند داخلی و کارکنان شرکت نفت و گاز اروندان، که از زمان ساخت کارخانه آزادگان شمالی از سوی شرکت‌های چینی بلااستفاده بود، توانستیم حجم بالایی از گاز را فرآورش و از سوزاندن و هدررفتن این سرمایه ملی جلوگیری کنیم.
وی با اشاره به اینکه تعمیر کمپرسور از سوی کارکنان این شرکت با ۷۵۰ نفر روز انجام شده است، افزود: ما توانسته‌ایم حدود ۵ میلیون فوت‌مکعب گاز دیگر اضافه کنیم و به ۳۲ میلیون فوت‌مکعب برسانیم.
مدیرعامل شرکت نفت و گاز اروندان بیان کرد: با افتخار اعلام می‌کنم که تا یک ماه دیگر در میدان آزادگان شمالی گاز همراهی برای سوزندان وجود نخواهد داشت و همه گازهای همراه به فرآورده تبدیل می‌شود و این همان اجرای زنجیره ارزش نفت و گاز است.
عذاری‌اهوازی در پایان گفت: قرارداد دیگری با هلدینگ خلیج‌فارس به ارزش ۷۳ میلیون دلار به‌منظور ارسال گازهای مشعل منطقه دارخوین و کارخانه غرب کارون در جفیر، که حدود ۱۵۰ میلیون فوت مکعب است، امضا شد و با انجام این قرارداد، درعمل شرکت نفت و گاز اروندان تا پایان سال ۱۴۰۴ دیگر گازی برای سوزاندن نخواهد داشت.
جاده کندوان یک طرفه شد